Home Ca lâm sàng Hình ảnh học bụng chậu Case 2

Case 2

Đây là chương trong sách Ca lâm sàng Hình ảnh học bụng chậu của BS Đoàn Thị Hiếu Đức, được dịch từ bản gốc Case Studies in Abdominal and Pelvic Imaging do nhà xuất bản Springer phát hành năm 2011.

Ca lâm sàng

Nữ, 70 tuổi, có một mắt giả, than đau vùng bụng trên.

Được làm siêu âm vùng bụng trên (Hình 1) và sau đó chụp CT (Hình 2), và MRI (cắt ngang T1 FS và T1 – Hình 3a và b)

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Câu hỏi

  1. Bất thường gì trên siêu âm?
  2. Hình CT cho thấy gì?
  3. Hình T1 xóa mỡ và T1 cho thấy gì, điểm gì quan trọng?
  4. Chẩn đoán là gì?
  5. Chuỗi xung gì cần để làm sáng tỏ chẩn đoán?

Trả lời

  1. Trên siêu âm cho thấy một khối đậm độ mô kích thước 5.8cm ở thùy phải của gan, nghi ngờ di căn hay u gan nguyên phát (Hình 4).
  2. Hình CT xác nhận một khối ở thùy phải của gan, xô đẩy các mạch máu lân cận (Hình 5)
  3. Hình MRI (nhạy hơn siêu âm) xác nhận một khối 6.8cm có tín hiệu hỗn hợp ( chủ yếu tín hiệu cao) trên T1 xóa mỡ (Hình 6a) và tín hiệu hỗn hợp với vùng khu trú tín hiệu cao trên T1 (Hình 6b). Vùng tín hiệu cao trên T1 xóa mỡ và T1 (chưa tiêm thuốc) có thể là xuất huyết và melanin.
  4. Bệnh nhân có mắt giả, có tiền căn u hắc tố màng mạch, vì vậy đây có thể là di căn gan đơn độc do u
    hắc tố
  5. T1 xóa mỡ sau tiêm Gd (dynamic)

Hình 5

Hình 6

T1 xóa mỡ sau tiêm Gd (dynamic) (Hình 7a – d) cho thấy u bắt thuốc mạnh thì động mạch (Hình 7a), thải thuốc thì tĩnh mạch (hình 7b), điển hình cho di căn u hắc tố giàu mạch máu. Phát hiện thêm hai nốt di căn khác ở hạ phân thùy II (mũi tên Hình 7a) và V (mũi tên hình 7c) thải thuốc ở thì tĩnh mạch (Hình 7b và d).

Hình 7

Tổn thương có tín hiệu cao trên T1 bao gồm mỡ, máu, melanin và gadolinum. Tổn thương giàu mạch máu bao gồm u tế bào gan, di căn tế bào nội tiết như carcinoid và u tế bào thận (RCC). Hầu hết di căn khác bắt thuốc thì tĩnh mạch. Chú ý tín hiệu cao ở hình T1 xóa mỡ trước tiêm là melanin.

U hắc tố màng mạch có khuynh hướng di căn gan ở giai đoạn trễ, thường là sau 10 – 15 năm. Khác với u hắc tố không màng mạch, thường di căn tới mô dưới da, phổi, hạch lympho ở xa. Ở một nghiên cứu 25 bệnh nhân, 15 người có di căn gan đơn độc, với thời gian trung bình sau múc nhãn cầu là 43 tháng, thời gian sống còn sau khi có di căn là 7 tháng.

Điểm mấu chốt

  • U hắc tố màng mạch có thể di căn gan ở giai đoạn trễ
  • Hắc tố là chất thuận từ, tín hiệu cao trên T1 và T1 xóa mỡ
  • Chẩn đoán phân biệt cho tổn thương tín hiệu cao trên T1 là mỡ, hắc tố và gadolinum (sau tiêm)
  • Những tổn thương giàu mạch máu khác là u tế bào gan, di căn từ u thần kinh nội tiết như carcinoid và di căn từ u tế bào thận.
  • MR, sau tiêm Gadolinium, chụp dynamic, tăng độ nhạy trong phát hiện tổn thương gan.

Reference

  1. Einhorn LH (1974) Metastatic patterns of choroidal melanoma. Cancer 34: 1001-1004
Mục lục sách