[Song ngữ] Hỏi đáp về Bệnh đậu mùa khỉ (Monkeypox)

Bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Bệnh đậu mùa khỉ là bệnh do vi rút đậu mùa khỉ gây ra. Đây là bệnh truyền nhiễm từ động vật do vi rút gây ra, tức là bệnh có thể lây truyền từ động vật sang người. Bệnh cũng có thể lây truyền từ người sang người.

What is monkeypox?

Monkeypox is an illness caused by the monkeypox virus. It is a viral zoonotic infection, meaning that it can spread from animals to humans. It can also spread from humans to other humans and from the environment to humans.

Biểu hiện của bệnh đậu mùa khỉ như thế nào?

Bệnh đậu mùa khỉ có nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Ở một số người, bệnh chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ nhưng ở một số người khác các triệu chứng nặng hơn và cần được chăm sóc tại cơ sở y tế. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh nặng hay biến chứng bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ em và người bị suy giảm miễn dịch.

Triệu chứng điển hình của bệnh đậu mùa khỉ bao gồm sốt, đau đầu dữ dội, đau cơ, đau lưng, suy nhược cơ thể, sưng hạch bạch huyết. Sau đó xuất hiện phát ban hoặc đi kèm phát ban, và có thể kéo dài 2-3 tuần. Các nốt ban có xu hướng tập trung ở mặt, lòng bàn tay và lòng bàn chân, mắt, miệng, họng, bẹn, và cơ quan sinh dục và/hoặc quanh vùng hậu môn. Các tổn thương ngoài da có thể dao động từ một cho đến vài nghìn. Giai đoạn đầu, các tổn thương phẳng sau đó hình thành mụn nước, mụn mủ trước khi đóng vảy, khô lại và bong vảy, và hình thành một lớp da mới.

Người có các triệu chứng nghi của bệnh đậu mùa khỉ, hoặc tiếp xúc với người mắc bệnh đậu khỉ mùa cần chủ động liên lạc hoặc tới cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời.

What are the symptoms of monkeypox?

Monkeypox can cause a range of signs and symptoms. While some people have less severe symptoms, others may develop more serious illness and need care in a health facility. Those typically at higher risk include people who are pregnant, children and persons that are immunocompromised.

The most common symptoms of monkeypox identified during the 2022 outbreak include fever, headache, muscle aches, back pain, low energy and swollen lymph nodes, followed or accompanied by the development of a rash which may last for two to three weeks. The rash can affect the face, palms of the hands, soles of the feet, groin, genital and/or anal regions. It may also be found in the mouth, throat, anus or vagina, or on the eyes. The number of sores can range from one to several thousand. Sores on the skin begin flat, then fill with liquid before they crust over, dry up and fall off, with a fresh layer of skin forming underneath.

There are ongoing studies to keep track of and better understand symptoms during this new outbreak, including what parts of the body can be affected and how long symptoms may last.

Anyone who has symptoms that could be monkeypox or who has been in contact with someone who has monkeypox should call or visit a health care provider and seek their advice.

Symptoms usually go away on their own or with supportive care, such as medication for pain or fever. People remain infectious until all of the sores have crusted over, the scabs have fallen off and a new layer of skin has formed underneath.

Bệnh đậu mùa có gây bệnh nặng hoặc tử vong không?

Trong hầu hết các trường hợp, triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ tự mất đi trong vòng vài tuần. Tuy nhiên, ở một số người, khi nhiễm bệnh có thể dẫn tới các biến chứng hoặc thậm chí tử vong. Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người bị suy giảm miễn dịch có thể có nguy cơ mắc triệu chứng nghiêm trọng hơn và tử vong do bệnh đậu mùa khỉ.

Các biến chứng ở bệnh đậu mùa khỉ bao gồm nhiễm trùng da thứ phát, viêm phổi, lú lẫn, và các vấn đề về mắt. Trước đây, tỷ lệ tử vong do bệnh đậu mùa khỉ dao động khoảng 1% – 10%. Lưu ý, tỷ lệ tử vong ở các bối cảnh khác nhau có thể khác nhau do nhiều yếu tố, như khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tỷ lệ tử vong cao này có thể là do ước tính quá mức bởi vì việc giám sát bệnh đậu mùa khỉ thường chỉ giới hạn ở số liệu trước đây.

Can people get seriously ill or die from monkeypox?

In most cases, the symptoms of monkeypox go away on their own within a few weeks. However, in some people, an infection can lead to medical complications and even death. Based on what we know from previous monkeypox outbreaks, new-born babies, children and people with underlying immune deficiencies may be at higher risk of more serious symptoms and death from monkeypox.

Complications from monkeypox include secondary skin infections, pneumonia, confusion, and eye problems. In the past, between 1% to 10% of people with monkeypox have died. It is important to note that death rates in different settings may differ due to a number of factors, such as access to health care. These figures may be an overestimate because surveillance for monkeypox has generally been limited in the past.

Bệnh đậu mùa khỉ lây truyền từ người sang người như thế nào?

Bệnh đậu mùa khỉ lây từ người sang người qua tiếp xúc gần với người bệnh phát ban đậu mùa khỉ, bao gồm qua tiếp mặt với mặt, da với da, miệng với miệng hoặc miệng với da, gồm cả quan hệ tình dục. Chúng ta vẫn chưa xác định được người bệnh có thể lây truyền bệnh trong bao lâu, nhưng nói chung, người bệnh được coi là vẫn có khả năng lây bệnh cho người khác cho tới khi tất cả các tổn thương đã đóng vảy, lớp vảy đã bong ra và hình thành một lớp da mới.

Môi trường sống có thể bị nhiễm vi rút bệnh đậu mùa khỉ. Ví dụ, khi một người mang mầm bệnh đậu mùa khỉ sờ, hay chạm vào quần áo, ga, gối, khăn mặt, các đồ vật, dụng cụ ăn như bát/đĩa, xoong chảo, đồ điện tử hoặc các bề mặt. Khi người khác chạm vào các đồ vật này thì họ sẽ bị nhiễm bệnh. Chúng ta cũng có thể bị nhiễm bệnh do hít phải vảy da hoặc vi rút từ quần áo, ga gối hoặc khăn mặt. Cơ chế này gọi là lây truyền qua vật trung gian (fomite).
Vết loét, tổn thương hoặc chỗ đau trong miệng cũng có nguy cơ làm lây nhiễm, nghĩa là vi rút có thể phát tán qua tiếp xúc trực tiếp với miệng, giọt bắn hô hấp và có thể qua hạt bụi khí (aoresol) phạm vi gần. Chúng ta vẫn chưa hiểu hết cơ chế lây truyền qua không khí của bệnh đậu mùa khỉ, và vẫn cần nghiên cứu thêm.

Vi rút cũng có thể làm lây bệnh từ người mang thai sang thai nhi, sau sinh qua tiếp xúc da với da, hoặc từ cha mẹ mắc bệnh đậu mùa khỉ sang trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khi tiếp xúc gần.

Mặc dù đã ghi nhận các ca bệnh không triệu chứng nhưng chúng ta vẫn chưa rõ liệu người bệnh không triệu chứng có làm lây bệnh hay không, hay bệnh có thể lây truyền qua các loại dịch khác của cơ thể hay không. Các mẩu DNA từ vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ đã được tìm thấy trong tinh dịch nhưng chúng ta vẫn chưa biết bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền qua tinh dịch, dịch âm đạo, nước ối, sữa mẹ hay máu không. Hiện các nghiên cứu đang được tiến hành để tìm hiểu xem bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền qua việc trao đổi dịch thể trong và sau khi nhiễm bệnh có triệu chứng hay không.

How does monkeypox spread from person to person?

Monkeypox spreads from person-to-person through close contact with someone who has a monkeypox rash. Close contact can mean being face-to-face (such as talking, breathing or singing close to one another which can generate droplets or short-range aerosols); skin-to-skin (such as touching or vaginal/anal sex); mouth-to-mouth (such as kissing); or mouth-to-skin contact (such as oral sex or kissing the skin). Possible mechanisms of transmission through the air for monkeypox are not yet well understood and studies are underway to learn more.

We are still learning about how long people with monkeypox are infectious for, but generally they are considered infectious until all of their sores have crusted over, the scabs have fallen off and a new layer of skin has formed underneath, and all the sores on the eyes and in the body (in the mouth, throat, eyes, vagina and anus) have healed too.

Environments can become contaminated with the monkeypox virus: for example, when an infectious person touches clothing, bedding, towels, objects, electronics and surfaces. Someone else who touches these items may become infected if they have any cuts or abrasions or they accidentally touch their eyes, nose mouth or other mucous membranes. This is known as fomite transmission. Cleaning your hands after touching objects that may be contaminated can help prevent this type of transmission. It is also possible to become infected from breathing in skin flakes or virus from clothing, bedding or towels. In the current outbreak, experts are still trying to understand whether this mode of transmission plays a major role.

The virus can also spread during pregnancy to the fetus, during or after birth through skin-to-skin contact, or from a parent with monkeypox to an infant or child during close contact.

Although asymptomatic infection has been reported, it is not clear whether people without any symptoms can spread the disease or whether it can spread through other bodily fluids. Live monkeypox virus has been isolated from semen, but it is not yet known whether infection can spread through semen, vaginal fluids, amniotic fluids, breastmilk or blood. Research is underway to find out more about whether people can spread monkeypox through the exchange of these fluids during and after symptomatic infection.

Bệnh đậu mùa khỉ lây truyền từ động vật sang người như thế nào?

Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây sang người khi con người tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh. Vật chủ bao gồm các loài động vật gặm nhấm và linh trưởng.

Có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ từ động vật bằng cách tránh tiếp xúc với động vật hoang dã nếu không sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân, đặc biệt là động vật bị ốm hoặc đã chết (bao gồm cả thịt và máu của chúng). Ở các nước có bệnh lưu hành, nơi động vật mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần nấu chín kỹ thịt hoặc bộ phận của động vật trước khi ăn.

How does monkeypox spread from animals to humans?

Monkeypox can spread to people when they come into physical contact with an infected animal such as a non-human primate, terrestrial rodent, antelope, gazelle, or tree squirrel.

The risk of catching monkeypox from animals can be reduced by avoiding unprotected contact with wild animals, especially those that are sick or dead (including their meat and blood). In countries where animals carry monkeypox, any foods containing animal parts or meat should be cooked thoroughly before eating.

Bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền từ người sang động vật không?

Chưa ghi nhận người mắc bệnh đậu mùa khỉ làm lây bệnh sang động vật nhưng đó vẫn là một nguy cơ tiềm ẩn. Người đã khẳng định hoặc nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ cần tránh tiếp xúc gần với động vật, bao gồm thú cưng (như mèo, chó, chuột hamster, chuột cát gerbils, vv…), động vật nuôi lấy thịt và động vật hoang dã. Người bị mắc bệnh đậu mùa khỉ cần đặc biệt cảnh giác với động vật được biết là dễ mắc vi rút đậu mùa khỉ, bao gồm các loài gặm nhấm và linh trưởng.

Can monkeypox spread from humans to animals?

There have been no documented cases of monkeypox transmission to animals, but it is still a potential risk. People who have confirmed or suspected monkeypox should avoid close physical contact with animals, including pets (such as cats, dogs, hamsters, gerbils etc.), livestock and wildlife. People with monkeypox should be especially wary of animals known to be susceptible to monkeypox virus, including rodents and primates.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ là ai?

Người sống cùng hoặc tiếp xúc gần (bao gồm quan hệ tình dục) với người bị mắc bệnh đậu mùa khỉ, hoặc người tiếp xúc thường xuyên với động vật bị bệnh có nguy cơ cao nhất mắc bệnh. Nhân viên y tế cần thực hiện các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn để bảo vệ chính họ khi chăm sóc cho bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ.

Trẻ sơ sinh, trẻ em và người bị suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc triệu chứng nghiêm trọng hơn, và có thể tử vong do bệnh đậu mùa khỉ. Mang thai cũng có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các biến cố bất lợi như sẩy thai hoặc thai chết lưu.

Người đã tiêm vắc xin ngừa đậu mùa có nhiều khả năng được bảo vệ trước bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, người trẻ tuổi ít có khả năng đã được tiêm phòng bệnh đậu mùa vì tiêm chủng đậu mùa đã chấm dứt trên toàn thế giới sau khi bệnh này đã được thanh toán vào năm 1980. Người đã được tiêm phòng đậu mùa vẫn cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng bệnh để bảo vệ bản thân và người khác.

Who is at risk of catching monkeypox?

People who live with or have close contact (including sexual contact) with someone with monkeypox, or who have frequent contact with infected animals are most at risk. Health workers should follow infection prevention and control measures to protect themselves while caring for patients with monkeypox.

Newborn infants, young children and people with underlying immune deficiencies may be at higher risk of more serious symptoms, and in rare cases, death from monkeypox. Pregnancy can also increase one’s risk of adverse events such as miscarriage or stillbirth.

People who were vaccinated against smallpox may have some protection against monkeypox. However, younger people are unlikely to have been vaccinated against smallpox because smallpox vaccination stopped in most settings worldwide after the disease was eradicated in 1980. People who have been vaccinated against smallpox should continue to take precautions to protect themselves and others.

Tôi có thể bảo vệ bản thân và người khác trước bệnh đậu mùa khỉ như thế nào?

Giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ bằng cách hạn chế tiếp xúc gần với người nghi nhiễm hoặc đã mắc bệnh, hoặc với động vật có thể bị nhiễm bệnh. Thường xuyên làm sạch và khử trùng môi trường có thể bị nhiễm vi rút từ người mắc bệnh. Thường xuyên cập nhật thông tin về bệnh đậu mùa khỉ ở khu vực bạn sinh sống và trao đổi cởi mở với những người bạn tiếp xúc gần (đặc biệt là có quan hệ tình dục) về bất cứ triệu chứng nào bạn hoặc họ có.

Nếu bạn nghi ngờ bị mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần bảo vệ bản thân bằng cách tham khảo ý kiến bác sỹ và tự cách li với những người xung quanh cho tới khi được thăm khám và có kết quả xét nghiệm. Nếu bạn có khả năng mang bệnh hoặc đã khẳng định là mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần cách li với những người khác cho tới khi các mụn đóng vảy, vảy bong ra và hình thành lớp da mới. Làm như vậy, sẽ giúp ngăn chặn vi rút lây truyền sang những người khác. Tham khảo ý kiến bác sỹ xem có cần cách li tại nhà hay tại cơ sở y tế. Cho tới khi chúng ta hiểu hơn về cơ chế lây truyền qua dịch sinh dục, cần sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục trong 12 tuần sau khi đã khỏi bệnh.

How can I protect myself and others against monkeypox?

Reduce your risk of catching monkeypox from other people by limiting close contact with people who have suspected or confirmed monkeypox, or with animals that may be infected. Frequently clean and disinfect commonly touched surfaces in the environments that could have been contaminated with the virus from someone who is infectious. Keep yourself informed about monkeypox in your area or social group and have open conversations with those you come into close contact (especially sexual contact) with about any symptoms you or they may have.

If you think you might have monkeypox, you can act to protect others by seeking medical advice and isolating from others until you have been evaluated and tested. If you have probable or confirmed monkeypox, you should isolate from others until all of your sores have crusted over, the scabs have fallen off and a new layer of skin has formed underneath, and all the sores inside your body have also healed. This will stop you from passing on the virus to others. Get advice from your health worker on whether you should isolate at home or in a health facility. Until more is understood about transmission through sexual fluids, use condoms as a precaution whilst having sexual contact for 12 weeks after you have recovered.

Tôi cần làm gì nếu tôi thấy mình có các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ hoặc đã tiếp xúc với người mắc bệnh?

Nếu bạn tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ hoặc với môi trường có thể bị nhiễm vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ, cần tự theo dõi các dấu hiệu, triệu chứng trong 21 ngày sau thời điểm bạn tiếp xúc gần đó nhất. Hạn chế tiếp xúc với những người khác, khi không thể tránh tiếp xúc được, cần thông báo cho người bạn tiếp xúc là bạn đã bị phơi nhiễm với bệnh đậu mùa khỉ.

Nếu bạn thấy mình có các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ, cần liên lạc với cơ sở y tế để được tư vấn, thăm khám, làm xét nghiệm và chăm sóc y tế. Tự cách li, tránh tiếp xúc với những người khác cho tới khi có kết quả xét nghiệm. Rửa sạch tay thường xuyên.

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh đậu mùa khỉ, cơ sở y tế sẽ thông báo cho bạn xem có cần cách li tại nhà hay tại cơ sở y tế, và cung cấp chăm sóc cần thiết.

What should I do if I think I may have monkeypox symptoms or have been exposed to someone who has monkeypox?

If you have had close contact with someone who has monkeypox or an environment that may have been contaminated with the virus, monitor yourself closely for signs and symptoms for 21 days after the time you were last exposed. Limit close contact with other people as much as you can, and when it is unavoidable let your contact know that you have been exposed to monkeypox.

If you think you have symptoms of monkeypox, contact your healthcare provider for advice, testing and medical care. Until you receive your test result, isolate yourself from others if possible. Clean your hands regularly.

If you test positive for monkeypox, your healthcare provider will advise you on whether you should isolate at home or in a health facility, and what care you need.

Nếu tôi bị bệnh đậu mùa khỉ, tôi cần phải làm gì để bảo vệ những người khác?

Nếu bạn bị bệnh đậu mùa khỉ, cơ sở y tế sẽ hướng dẫn xem bạn cần được chăm sóc tại cơ sở y tế hay tại nhà. Điều này tùy thuộc vào tình trạng triệu chứng của bạn, hay bạn có các yếu tố nguy cơ mắc các triệu chứng nặng hơn, và liệu bạn có thể giảm thiểu nguy cơ lây bệnh sang người khác sống cùng hay không.

Nếu được hướng dẫn cách li tại nhà, cần tuân thủ hướng dẫn. Hãy bảo vệ người khác sống cùng bằng cách:

• Cách li tại phòng riêng
• Sử dụng nhà vệ sinh riêng, hoặc vệ sinh sạch sẽ sau mỗi lần sử dụng
• Thường xuyên vệ sinh các bề mặt hay chạm vào bằng xà phòng và nước sạch và dung dịch khử khuẩn gia dụng
• Tránh quét/hút bụi (điều này gây phát tán các phân tử vi rút và làm lây nhiễm cho người khác)
• Sử dụng riêng các đồ dùng trong gia đình, khăn mặt, ga gối và đồ điện tử
• Tự giặt giũ đồ của riêng mình (thay ga gối, quần áo và khăn mặt cẩn thận, không lắc, văng các đồ vật, đặt các đồ này vào túi nilon trước khi mang ra máy giặt và giặt đồ bằng nước nóng > 60 độ C)
• Mở cửa sổ để thông khí
• Khuyến khích mọi thành viên trong gia đình rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch hoặc bằng dung dịch cồn sát khuẩn.

Trường hợp phải ở chung phòng với người khác hoặc đã tiếp xúc gần với người khác trong khi đang cách li tại nhà, cần cố gắng hạn chế nguy cơ bằng cách:

• Tránh sờ, chạm vào nhau
• Rửa tay thường xuyên
• Che các nốt ban bằng quần áo hoặc băng gạc
• Luôn mở cửa sổ nhà
• Đảm bảo bạn và bất cứ ai trong phòng cùng với bạn đeo khẩu trang y tế đúng cách
• Giữ khoảng cách ít nhất 1 mét khi tiếp xúc.

Nếu không thể tự mình giặt giũ hoặc ai đó giặt đồ giúp bạn, thì cần đảm bảo người đó đeo khẩu trang y tế đúng cách, đeo găng tay sử dụng một lần và sử dụng các biện pháp bảo vệ khi giặt đồ như đã mô tả ở trên.

If I have monkeypox, what should I do to protect other people from getting infected?

If you have monkeypox, your healthcare provider will advise if you should be cared for in hospital or at home. This will depend on how serious your symptoms are, whether you have risk factors that put you at risk for more serious symptoms, and whether you can minimize the risk of infecting anyone you live with.

If you are advised to isolate at home, you should not go out. Protect others you live with as much as possible by:

• Isolating in a separate room
• Using a separate bathroom, or cleaning after each use
• Cleaning and disinfecting frequently touched surfaces with soap and water and a household disinfectant
• Avoiding sweeping/vacuuming (this might disturb virus particles and cause others to become infected)
• Using separate utensils, objects, electronics
• Doing your own laundry (lift bedding, clothes and towels carefully without shaking them, put materials in a plastic bag before carrying it to the washing machine and wash them with hot water > 60 degrees)
• Opening windows for good ventilation
• Encouraging everyone in the house to clean their hands regularly with soap and water or an alcohol-based hand sanitizer

If you cannot avoid being in the same room as someone else or having close contact with another person while isolating at home, then do your best to limit their risk by:

• Avoiding touching each other
• Cleaning your hands often
• Covering your rash with clothing or bandages
• Opening windows throughout the home
• Ensuring you and anyone in the room with you wear well-fitting medical masks
• Maintaining at least 1 metre of distance from others

If you cannot do your own laundry and someone else needs to do it for you, they should wear a well-fitting medical mask, disposable gloves and take the laundry precautions listed above.

Có vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ không?

Có. Một số nước khuyến cáo tiêm phòng cho những người có nguy cơ. Nhiều năm nghiên cứu đã giúp phát triển các vắc xin mới hơn và an toàn hơn nhằm phòng ngừa căn bệnh vốn đã được thanh toán đó là bệnh đậu mùa, và vắc xin này cũng có thể phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ. Hai trong những loại vắc xin này (MVA-BN và LC16) đã được phê duyệt để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ. Chỉ nên cân nhắc tiêm phòng vắc xin cho những đối tượng có nguy cơ (ví dụ người tiếp xúc gần với người mắc bệnh bệnh đậu mùa khỉ). Ở thời điểm hiện tại, không khuyến cáo tiêm phòng diện rộng cho mọi đối tượng.

Mặc dù vắc xin đậu mùa cho thấy có tác dụng bảo vệ trước bệnh đậu mùa khỉ trước đây nhưng số liệu hiện tại về hiệu quả bảo vệ của các vắc xin đậu mùa phổ biến/đậu mùa khỉ mới hơn trong việc phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ trong thực hành lâm sàng và trong cộng đồng còn rất hạn chế. Nghiên cứu việc sử dụng vắc xin phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho dù được sử dụng ở đâu sẽ cho phép có thông tin bổ sung nhanh về hiệu quả bảo vệ của các loại vắc xin này trong các bối cảnh khác nhau.

Is there a vaccine against monkeypox?

Yes. Some countries are recommending vaccination for persons at risk. Many years of research have led to development of newer and safer vaccines for an eradicated disease called smallpox, which may also be useful for monkeypox. Two of these (MVA-BN and LC16) have been approved for prevention of monkeypox. Only people who are at risk (for example someone who has been a close contact of someone who has monkeypox) should be considered for vaccination. Mass vaccination is not recommended at this time.

While the smallpox vaccine was shown to be protective against monkeypox in the past, current data on the effectiveness of newer smallpox/monkeypox vaccines in the prevention of monkeypox in clinical practice and in field settings are limited. Studying the use of vaccines for monkeypox wherever they are used will allow for rapid generation of additional information on the effectiveness of these vaccines in different settings.

Điều trị bệnh đậu mùa khỉ như thế nào? Họ cần chăm sóc gì?

Chăm sóc người bệnh sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng và nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn của họ. Người mắc bệnh đậu mùa khỉ cần tuân thủ hướng dẫn của cơ sở y tế. Các triệu chứng thường kéo dài từ hai đến ba tuần và thường tự biến mất hoặc khi được chăm sóc hỗ trợ, chẳng hạn như thuốc giảm đau hoặc hạ sốt.

Lưu ý, với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần giữ cho cơ thể đủ nước, ăn tốt và ngủ đủ giấc. Người tự cách li cần chăm sóc sức khỏe tâm chí cho bản thân bằng cách làm những điều mình thấy thoải mái và vui thích, luôn duy trì liên lạc với người thân qua công nghệ, cần tập thể dục nếu cảm thấy đủ khỏe trong lúc cách li, và đề nghị được hỗ trợ sức khỏe tâm thần nếu cần.

Người mắc bệnh đậu mùa khỉ cần tránh gãi và chú ý rửa tay trước khi trước và sau khi chạm vào các nốt ban và vị trí tổn thương, và giữ cho da khô và không che kín (trừ khi không thể tránh người ở cùng phòng – trong trường hợp buộc phải ở cùng phòng với người khác, cần che các nốt ban bằng quần áo hoặc băng gạc cho tới khi cách li lại). Có thể làm sạch các nốt ban bằng nước vô trùng hoặc sát khuẩn. Có thể xúc miệng bằng nước muối để vệ sinh các tổn thương trong miệng, và có thể tắm bằng nước ấm chứa natri bicabonat (thuốc muối) và muối Epsom để giúp làm dịu các tổn thương trên cơ thể. Paracetamol có thể được sử dụng để giúp kiểm soát cơn đau do lở loét, nếu cần. Nếu cần dùng thuốc giảm đau mạnh hơn, nên tìm lời khuyên từ chuyên gia y tế.

Nhiều năm nghiên cứu về các phương pháp điều trị bệnh đậu mùa đã dẫn tới sự phát triển các sản phẩm có thể hiệu quả trong điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Một loại thuốc kháng vi rút đã được phát triển để điều trị bệnh đậu mùa (tecovirimat) đã được Cơ quan Quản lý Thuốc châu Âu phê duyệt hồi tháng 1 năm 2022 để điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Kinh nghiệm về các loại thuốc điều trị này trong bối cảnh bệnh đậu mùa khỉ bùng phát vẫn còn hạn chế. Vì vậy, việc sử dụng các loại thuốc này thường đi kèm với việc thu thập thông tin nhằm giúp nâng cao kiến thức về cách sử dụng các loại thuốc này một cách tốt nhất trong tương lai.

How should someone take care of themselves if they have monkeypox? What care do they need?

The care someone needs will depend on their symptoms and their risk of more severe disease. People with monkeypox should follow the advice of their health care provider. Symptoms typically last two to three weeks and usually go away on their own or with supportive care, such as medication for pain or fever (such as analgesics and antipyretics).

It is important for anyone with monkeypox to stay hydrated, eat well, and get enough sleep. People who are self-isolating should take care of their mental health by doing things they find relaxing and enjoyable, staying connected to loved ones using technology, exercising if they feel well enough and can do so while isolating, and asking for support with their mental health if they need it.

People with monkeypox should avoid scratching their skin and take care of their rash by cleaning their hands before and after touching sores and keeping skin dry and uncovered (unless they are unavoidably in a room with someone else, in which case they should cover it with clothing or a bandage until they are able to isolate again). The rash can be kept clean with sterilised water or antiseptic. Saltwater rinses can be used for sores in the mouth, and warm baths with baking soda and Epsom salts can help with sores on the body. Paracetamol can be used to help manage the pain caused by sores, if needed. If stronger pain medicine is needed, advice should be sought from a health professional.

Many years of research on therapeutics for smallpox have led to development of products that may also be useful for treating monkeypox. An antiviral that was developed to treat smallpox (tecovirimat) was approved in January 2022 by the European Medicines Agency for the treatment of monkeypox under exceptional circumstances. Experience with these therapeutics in the context of an outbreak of monkeypox is limited. For this reason, their use is usually accompanied by enrolment in a clinical trial or expanded access protocol accompanied by collection of information that will improve knowledge on how best to use them in future.

Hiện nay nguy cơ xuất hiện bệnh đậu mùa khỉ xảy ra ở đâu?

Bệnh đậu mùa khỉ bùng phát ở nhiều quốc gia và hiện đang lưu hành ở các quốc gia trước đây chưa từng thấy xuất hiện vi rút này: châu Âu, châu Mĩ, châu Phi, khu vực Tây Thái Bình Dương và các quốc gia vùng đông Địa Trung hải. Theo báo cáo trong năm 2022, đã xuất hiện nhiều ca bệnh hơn thường thấy ở các nước châu Phi trước đây từng lưu hành bệnh như Nigeria, Cộng hòa Dân chủ Công-gô, và Cộng hòa Trung Mĩ. WHO đang phối hợp với các quốc gia bị ảnh hưởng nhằm tăng cường giám sát và đưa ra hướng dẫn về việc ngăn chặn bệnh dịch lây lan và cách chăm sóc cho người bệnh.

Bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo ở một số quốc gia châu Phi vài năm trước đợt bùng phát dịch này. Các quốc gia này bao gồm: Cameroon, Cộng hòa Trung phi, Cộng hòa Công-gô, Bờ Biển Ngà, Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon, Liberia, Nigeria, và Sierra Leone. Một số các quốc gia này chỉ ghi nhận một vài ca bệnh trong khi đó một số nước khác đã xuất hiện bệnh dịch bùng phát kéo dài hoặc tái bùng phát. Thỉnh thoảng xuất hiện các ca bệnh ở các nước khác và có liên quan tới việc đi lại từ Nigeria. Dịch hiện tại gây ảnh hưởng tới nhiều quốc gia cùng lúc không giống các vụ dịch bùng phát trước đây.

Where in the world is there currently a risk of monkeypox?

A multi-country outbreak of monkeypox is currently underway in places where the virus has not been typically found before, in Europe, the Americas, Africa, the Western Pacific, countries of the Eastern Mediterranean and in South East Asia. More cases than normal have been reported in 2022 in parts of Africa that have previously reported cases, such as Nigeria, the Democratic Republic of the Congo, and the Central African Republic. WHO is working with all affected countries to enhance surveillance and provide guidance on how to stop the spread and how to care for patients.

Monkeypox has been reported in some African countries in the years before this outbreak began. These include Cameroon, the Central African Republic, the Republic of the Congo, Côte d’Ivoire, the Democratic Republic of the Congo, Gabon, Liberia, Nigeria, and Sierra Leone. Some of these countries only had a few cases and others have had persistent or recurrent outbreaks. Occasional cases in other countries have been linked to travel from Nigeria. The current outbreak affecting many countries at once is not typical of previous outbreaks.

Chúng ta biết gì về dịch bệnh đậu mùa khỉ bùng phát ở một số nước trong năm 2022?

Nhiều nước nơi bệnh đậu mùa khỉ không thường xuất hiện đã có các trường hợp mắc bệnh được báo cáo trong năm 2022. Trong đợt bùng phát dịch này, chúng tôi nhận thấy phần lớn (không phải tất cả) các ca bệnh là nam giới quan hệ tình dục đồng giới đã quan hệ tình dục gần đây với một bạn tình mới hoặc nhiều bạn tình. Trong nhiều trường hợp, các ca bệnh này có ít triệu chứng hơn so với ghi nhận trước đây. Để có thông tin mới nhất về số ca mắc và số mắc theo quốc gia, xin truy cập tại đây.

Chúng tôi hiểu rằng dịch bệnh bùng phát gây lo ngại cho nhiều người, đặc biệt ở những người có người thân hoặc cộng đồng bị ảnh hưởng. Điều quan trọng nhất hiện nay là nâng cao nhận thức về bệnh đậu mùa khỉ cho những người có nguy cơ cao và hướng dẫn họ cách hạn chế lây lan bệnh. Một điều quan trọng nữa là nhân viên y tế có khả năng nhận biết, chẩn đoán và chăm sóc cho người bệnh.

Tuyệt đối không kỳ thị người bị ảnh hưởng do dịch bệnh bởi vì ai cũng có thể bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ, kỳ thị có thể làm hỏng mọi nỗ lực kiểm soát dịch bệnh. WHO hiện đang phối hợp với các nước thành viên để nâng cao hệ thống và công cụ giám sát, chủ động và ứng phó với bệnh dịch bùng phát ở các nước bị ảnh hưởng.

Hiện các nghiên cứu đang được triển khai ở các nước bị ảnh hưởng nhằm xác định chính xác con đường lây truyền của bệnh đậu mùa khỉ. Chăm sóc y tế được cung cấp cho những đối tượng bị ảnh hưởng đồng thời các can thiệp y tế công cộng được hình thành để hạn chế sự lây lan của bệnh.

What do we know about the outbreak of monkeypox in several countries in 2022?

Many countries where monkeypox is not typically found have reported cases of monkeypox in 2022. In this current outbreak, we are seeing most (but not all) cases among men, particularly men who have sex with men and who have had recent sexual contact with a new partner or partners. Other recent cases have been confirmed among women and children. In many cases, fewer or different symptoms are being reported than what has typically been seen in the past. For the latest information on the case count and which countries are reporting cases, please see here.

We understand that this outbreak is concerning for many, especially people whose loved ones or community have been affected. What is most important right now is that we raise awareness about monkeypox among people who are most at risk and provide advice on how to limit further spread between people. It is also important that public health workers be able to identify, diagnose and care for patients. This will help us to end this outbreak and protect people’s health.

It is essential that no one stigmatize anyone who is affected by this event because anyone can get monkeypox and because stigma can undermine control efforts. WHO is working to support Member States with surveillance, preparedness and outbreak response tools for monkeypox in affected countries.

Studies are underway in affected countries to best determine how people are being exposed to monkeypox. Actions are being taken to provide medical care to those affected and establish public health interventions to limit further spread.

Bệnh có nguy cơ trở thành dịch bệnh ở phạm vi rộng hơn không?

Bệnh đậu mùa khỉ không lây như một số bệnh truyền nhiễm khác bởi vì bệnh này phải có tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ (ví dụ tiếp xúc mặt với mặt, da với da, miệng với da, hay miệng với miệng) trong môi trường nhiễm bệnh hoặc với với động vật bị nhiễm bệnh. Chúng ta có cơ hội hành động để kiểm soát dịch bệnh bùng phát bằng cách phối hợp chặt chẽ với cộng đồng và các nhóm có nguy cơ cao nhằm ngăn chặn bệnh lây truyền. Điều quan trọng là giờ đây chúng ta cần phối hợp để ngăn chặn sự lây lan của bệnh, biết được các nguy cơ và hành động để giảm thiểu nguy cơ.

WHO đặt ưu tiên cao trong việc ứng phó với dịch bùng phát nhằm tránh bệnh lây lan rộng hơn. Ưu tiên của WHO là tìm hiểu thêm về cách thức lây truyền của vi rút qua đợt bùng phát này và bảo vệ cho nhiều người khỏi bị mắc bệnh. Nâng cao nhận thức về tình hình mới này sẽ giúp ngăn chặn bệnh dịch lây lan rộng.

Is there a risk of this becoming the next pandemic?

Monkeypox is not as contagious as some other infections because it requires close contact with someone who has monkeypox (e.g., face-to-face, skin to skin, mouth-to-skin or mouth-to-mouth), with a contaminated environment or with an infected animal, to spread. We have a window of opportunity to control this outbreak by working closely with communities and groups at higher risk to stop transmission. It is essential for everyone to work together now to stop the spread by knowing their risk and taking action to lower it. In July, the Director General of WHO declared the outbreak of monkeypox to be a public health emergency of international concern and issued Temporary Recommendations to help countries fight the outbreak and bring it under control.

WHO is responding to this outbreak as a high priority to avoid further spread. Learning more about how the virus is spreading through this outbreak and protecting more people from becoming infected is a priority for WHO. Raising awareness about this new situation will help to stop further transmission.

Chúng ta biết gì về bệnh đậu mùa khỉ và quan hệ tình dục?

Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền qua tiếp xúc gần bằng nhiều hình thức, bao gồm hôn, sờ/chạm, quan hệ tình dục bằng đường miệng, đường âm đạo hoặc hậu môn với người bị bệnh. Bất cứ ai thấy xuất hiện các nốt ban mới và bất thường hoặc tổn thương ngoài da cần tránh quan hệ tình dục cho tới khi đi làm xong xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và bệnh đậu mùa khỉ. Bệnh đậu mùa khỉ có thể giống như các bệnh truyền nhiễm khác như thủy đậu, herpes và giang mai. Điều này có thể giải thích tại sao một số ca bệnh trong đợt bùng phát dịch này đã được phát hiện trong số những người đi khám chữa bệnh tại các phòng khám sức khỏe tình dục. Lưu ý là các nốt ban cũng có thể tìm thấy ở các vị trí khó nhìn thấy như miệng, cổ họng, bộ phận sinh dục, âm đạo, hậu môn và khu vực hậu môn.

Trong khi vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ được tìm thấy trong tinh dịch nhưng hiện cũng chưa biết bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền qua tinh dịch hay dịch âm đạo hay không. Người mắc bệnh đậu mùa khỉ được khuyên sử dụng bao cao su trong 12 tuần sau khi họ đã khỏi bệnh cho tới khi chúng ta biết thêm về nồng độ vi rút và khả năng lây nhiễm tiềm tàng trong tinh dịch trong giai đoạn hồi phục sau khỏi bệnh. Việc sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục không bảo vệ bạn khỏi lây nhiễm đậu mùa khỉ nhưng điều này sẽ giúp bảo vệ bạn và bạn tình tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác.

Khi có thể, lấy thông tin liên lạc với bất cứ bạn tình mới nào thậm chí cả khi bạn không có kế hoạch gặp lại họ. Bằng cách này, bạn sẽ được bạn tình thông báo nếu họ có bất cứ triệu chứng nào, hoặc bạn có thể thông báo cho bạn tình của mình nếu bạn thấy xuất hiện các triệu chứng. Khuyến khích người có nhiều bạn tình thực hiện các biện pháp phòng bệnh nhằm giảm nguy cơ bị phơi nhiễm với bệnh đậu mùa khỉ bằng cách tránh tiếp xúc gần với những người có triệu chứng. Giảm số bạn tình sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ không những lây qua đường tình dục mà còn qua bất cứ hình thức tiếp xúc gần nào với người mắc bệnh. Người chung sống cùng nhà có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Những ai có triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ, cần tham khảo ý kiến của bác sỹ để được hỗ trợ kịp thời.

What do we know about monkeypox and sex?

Monkeypox can spread through close contact of any kind, including through kissing, touching, oral and penetrative vaginal or anal sex with someone who is infectious. People who have sex with multiple or new partners are most at risk. While the monkeypox virus has been found in semen, it is currently not known whether monkeypox can be spread through semen or vaginal fluids.

If you are having sex, check yourself regularly for symptoms and ask partners to do the same. Anyone with new and unusual rashes or sores should avoid having sex or any other kind of close contact with other people until they have had been checked for sexually transmitted infections (STIs) and monkeypox. Remember that the rash can also be found in places that can be hard to see inside the body, including the mouth, throat, genitals, vagina and anus/anal area.

One way to reduce your risk of monkeypox is to consider reducing your number of sexual partners. You could choose to wait a while before having sex with new people, or take a break from sex until the outbreak has been brought under control or until you can get vaccinated (and even then, it’s best to reduce your number of partners because no vaccine offers 100% protection and you may still pass the virus on to others). Remember that vaccines take several weeks to take effect.

If you are having sex, have open, non-judgmental conversations with you partner or partners and swap contact details so that you can let each other know if you get symptoms, even if you were not planning to see each other again.

Wearing a condom won’t fully protect you from catching monkeypox, but it may reduce your risk or extent of exposure and it will help protect you and others from a range of other STIs. People with monkeypox are advised to use condoms for 12 weeks after they recover until more is known about levels of the virus and potential infectivity in semen during the period that follows recovery.

The virus does not only spread through sexual contact, but also through any form of close contact with someone who is infectious. Persons living in the same household are at higher risk. Anyone who has symptoms that could be monkeypox should seek advice from a health worker immediately.

Nam quan hệ tình dục đồng giới có nguy cơ mắc bênh đậu mùa khỉ cao hơn không?

Nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ không giới hạn ở những người quan hệ tình dục thường xuyên hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới. Bất cứ ai tiếp xúc gần với người có triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ đều có nguy cơ mắc bệnh. Nhiều trường hợp mắc bệnh được báo cáo trong dịch bùng phát lần này được xác định ở nam quan hệ tình dục đồng giới. Với thực tế vi rút hiện đang lây lan từ người sang người qua các mối quan hệ xã hội, nam quan hệ tình dục đồng giới có thể có nguy cơ bị phơi nhiễm cao hơn nếu họ tiếp xúc với người mắc bệnh.

Một số trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được xác định ở các phòng khám sức khỏe tình dục. Một lý do hiện tại chúng ta nghe nhiều về các ca bệnh được báo cáo trong cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới có thể là do hành vi tìm kiếm chăm sóc sức khỏe tích cực của nhóm quần thể này. Các nốt ban của bệnh đậu mùa khỉ có thể giống một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm herpes và giang mai nên có thể giải thích phần nào lý do các ca bệnh được phát hiện tại các phòng khám sức khỏe tình dục. Khi chúng ta có thêm kiến thức, có thể có nhiều ca bệnh được phát hiện trong cộng đồng hơn.

Cần khuyến khích cộng đồng đồng tính nam, song tính và nam quan hệ tình dục đồng giới khác nâng cao nhận thức để bảo vệ những người có nguy cơ cao. Nếu bạn là nam giới quan hệ tình dục đồng giới, hãy biết nguy cơ của mình và có các biện pháp bảo vệ mình và những người khác. Bất cứ ai có các triệu chứng nghi ngờ bệnh đậu mùa khỉ, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, làm xét nghiệm và chăm sóc kịp thời.

Are men who have sex with men at higher risk of catching monkeypox?

The risk of monkeypox is not limited to people who are sexually active or men who have sex with men. Anyone who has close contact with someone who has symptoms is at risk. However, most of the cases that have been reported in the current outbreak have been identified among men who have sex with men. Given that the virus is currently moving from person to person in these social networks, men who have sex with men may currently be at higher risk of being exposed if they have sex or other form of close contact with someone who is infectious. People who have multiple or new sexual partners are currently most at risk.

Some cases of monkeypox have been identified at sexual health clinics. One reason we are currently hearing more reports of cases of monkeypox in communities of men who have sex with men may be because of positive health seeking behaviour in this population group. Monkeypox rashes can resemble some sexually transmitted diseases, including herpes and syphilis, which may partly explain why these cases are being picked up at sexual health clinics. As we learn more, we may identify more cases in the broader community. Some women and children with monkeypox have been identified.

Engaging communities of gay, bisexual and other men who have sex with men to raise awareness is essential to protect those most at risk. If you are a man who has sex with other men, know your risk and take steps to protect yourself and others. Anyone who has symptoms that could be monkeypox should seek advice from a health care provider immediately to get tested and access care.

WHO phản ứng như thế nào trước những thông tin kỳ thị được phát tán trên mạng liên quan đến bệnh đậu mùa khỉ?

Chúng tôi đã thấy thông tin kỳ thị một số nhóm người xung quanh dịch bệnh đậu mùa khỉ bùng phát lần này. Chúng tôi muốn nói rõ rằng, điều đó là không đúng. Trước hết, bất cứ ai tiếp xúc gần bằng bất cứ hình thức nào với người bị bệnh đậu mùa khỉ thì đều có nguy cơ mắc bệnh cho dù họ là ai, họ làm gì, quan hệ tình dục với ai hay vì yếu tố nào khác. Thứ hai, kỳ thị người khác vì lý do ốm đau hay bệnh tật là điều không thể chấp nhận được. Sự kỳ thị không những làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn mà còn cản trở nỗ lực chấm dứt bệnh dịch sớm. Chúng tôi cần mọi người đồng lòng hỗ trợ bất cứ ai bị mắc bệnh hoặc ai đó đang chăm sóc người ốm. Chúng ta biết cách ngăn chặn bệnh này và cũng biết cách bảo vệ chúng ta và những người khác. Sự kỳ thị và đối xử phân biệt không bao giờ được chấp nhận, và càng không thể chấp nhận trong bối cảnh dịch bệnh. Chúng ta phải đồng lòng.

What is WHO’s response to stigma and discrimination related to monkeypox?

We have seen discrimination and messages stigmatising certain groups of people around this outbreak of monkeypox. We want to make it very clear that this is not right. This outbreak response should be implemented in full respect of established principles of human rights, inclusion and the dignity of all individuals and communities. Anyone who has close physical contact of any kind with someone who has monkeypox is at risk, regardless of who they are, what they do, who they have sex with or any other factor. Stigmatising people because of an illness or a disease is unacceptable. Stigma is only likely to make things worse and stop us from ending this outbreak as fast as we can. We need to all pull together to support anyone who has been infected or who is helping to take care of people who are unwell. We know how to stop this disease, and how we can all protect ourselves and others. Stigma and discrimination are never ok, and it is not ok in relation to this outbreak. We are all in this together.

Nguy cơ mắc bệnh, xuất hiện triệu chứng nặng hay tử vong do bệnh đậu mùa khỉ có cao hơn không nếu tôi đang sống chung với HIV?

Bất cứ ai tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh.

Nếu không được điều trị, HIV có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của bạn. Bằng chứng cho thấy bị suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm bệnh nếu bạn bị phơi nhiễm, và mắc bệnh nặng hoặc tử vong do bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, cần có thêm số liệu để hiểu vấn đề này một cách đầy đủ.

Người bị suy giảm miễn dịch có thể có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn. Người sống chung với HIV và biết tình trạng của mình và được tiếp cận và điều trị hợp lý có thể đạt ngưỡng ức chế vi rút. Điều này có nghĩa là hệ miễn dịch của họ ít bị tổn thương trước tình trạng nhiễm bệnh khác so với khi không được điều trị. Có nhiều ca bệnh trong đợt bùng phát dịch này đang sống chung với HIV nhưng chỉ có một vài ca nặng có lẽ bởi vì tình trạng nhiễm HIV của họ được kiểm soát tốt. Các nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn về các câu hỏi này.

Người có nhiều bạn tình, bao gồm cả người đang sống chung HIV, được khuyến khích áp dụng các biện pháp phòng bệnh để giảm nguy cơ phơi nhiễm bệnh đậu mùa khỉ bằng cách tránh tiếp xúc với bất kỳ ai có triệu chứng bệnh. Giảm số bạn tình có thể giảm nguy cơ.

Is my risk of becoming infected, developing serious symptoms or dying from monkeypox higher if I am living with HIV?

Anyone who has close contact with someone who has monkeypox is at risk of infection.

If untreated, HIV can weaken your immune system. There is some evidence that being immunocompromised may increase your risk of becoming infected if you are exposed, and of having serious illness or dying from monkeypox. However, more data is needed to understand this fully.

People with underlying immune deficiencies may be at risk of more serious illness from monkeypox. People living with HIV who know their status and have access to and properly use treatment can reach the point of viral suppression. This means that their immune systems are less vulnerable to other infections than they would be without treatment. Many people with monkeypox in the current outbreak are also living with HIV, but there have been relatively few severe cases of monkeypox, likely because in most cases their HIV infection was well-controlled. Studies are underway to better understand these questions.

People with multiple sexual partners, including people who are living with HIV, are encouraged to take steps to reduce their risk of being exposed to monkeypox by avoiding close contact with anyone who has symptoms and by avoiding high risk situations where multiple contacts may occur even with persons who may not realize they have monkeypox. Reducing the number of sexual partners may reduce your risk.

Nguy cơ nhiễm hoặc có các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ nghiêm trọng hơn không nếu tôi đang bị COVID-19, hoặc gặp các biến chứng hậu COVID?

Đây là câu hỏi mà các chuyên gia y tế đang cố gắng giải đáp. Vào thời điểm hiện tại, chúng ta chưa biết liệu mắc COVID-19 hay hậu COVID-19 có khiến bạn dễ mắc bệnh đậu mùa khỉ hay không. Cần tiến hành nhiều nghiên cứu hơn trên các bệnh nhân hiện nhiễm hoặc đã từng nhiễm vi rút gây bệnh COVID-19 hay có các biến chứng hậu COVID-19 và giờ đây bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ.

Nếu bạn đang bị nhiễm COVID-19, hãy làm theo Hướng dẫn của WHO. Tránh tiếp xúc với những người khác để phòng lây truyền vi rút, và chú ý theo dõi các triệu chứng để được chăm sóc và điều trị kịp thời, đúng cách. Nếu bạn thấy mình có triệu chứng hậu COVID-19, cần chủ động liên hệ nhân viên y tế để được hỗ trợ cần thiết.

Is my risk of catching or getting serious symptoms from monkeypox higher if I have COVID-19, or if I am suffering from long-COVID?

This is a question that health professionals are currently trying to answer. At this time, we don’t yet know whether having COVID-19 or post COVID-19 condition (long-COVID) makes you more vulnerable to monkeypox. More studies are needed on patients who have or have had infection with the virus that causes COVID-19 or post-COVID-19 condition and now have monkeypox.

If you currently have COVID-19, follow WHO guidance. Avoid contact with others to prevent passing on the virus, and monitor your symptoms to be able to get the right care. If you think you have post-COVID condition, contact a health worker to get the support you need.

Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tình dục địa phương bị quá tải – tôi có thể làm gì để giảm gánh nặng cho họ?

Bạn có thể hỗ trợ các dịch vụ y tế địa phương bằng cách giữ cho cơ thể khỏe mạnh, bao gồm thực hành quan hệ tình dục an toàn. Nếu có các dịch vụ trực tuyến, qua video hay qua điện thoại và phù hợp với các yêu cầu hay triệu chứng của bạn, hãy sử dụng các dịch vụ này để giảm áp lực cho các dịch vụ trực tiếp tại cơ sở y tế. Thực hiện các biện pháp bảo vệ mình và người khác trước bệnh đậu mùa khỉ sẽ giúp giảm số ca mắc, chấm dứt bùng phát dịch và do đó sẽ giảm gánh nặng lên hệ thống y tế.

Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ bệnh đậu mùa khỉ, hãy liên hệ cơ sở y tế để được tư vấn, xét nghiệm và chăm sóc ngay cả khi nhân viên y tế bận rộn. Do bệnh đậu mùa khỉ lây qua tiếp xúc gần, cần cẩn thận tránh lây vi rút sang nhân viên y tế – cần chủ động liên hệ qua điện thoại trước khi bạn tới cơ sở y tế để thông báo rằng bạn có các triệu chứng nghi ngờ của bệnh đậu mùa khỉ, hãy đeo khẩu trang và che da của mình bằng vải khi tới cơ sở y tế.

My local sexual health care services are overwhelmed – what can I do to reduce the burden on them?

You can support your local health services by doing what you can to stay healthy, including by practicing safer sex. If online, video or phone services are available and appropriate for your questions or symptoms, using them can help reduce the pressure on in person services.

Taking action to protect yourself and others against monkeypox will help to reduce the number of cases, end this outbreak and will therefore reduce the burden on health services.

If you have symptoms that could be monkeypox, it is important that you contact a healthcare provider for advice, testing and care, even if they are busy. Because monkeypox spreads through close contact, take care to avoid exposing health workers to the virus – call ahead before your visit to warn them that you suspect your symptoms could be due to monkeypox, wear a mask and cover your skin with clothing when seeking care.

Trẻ em có thể bị mắc bệnh đậu mùa khỉ không?

Trẻ em có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ nếu trẻ tiếp xúc gần với người có triệu chứng. Số liệu từ các nước bị ảnh hưởng trước đây cho thấy trẻ nhỏ dễ bị bệnh nặng hơn so với trẻ vị thành nhiên và người trưởng thành. Trẻ em chiếm tỷ lệ nhỏ trong số những người bị bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát dịch này.

Can children get monkeypox?

Children can catch monkeypox if they have close contact with someone who has symptoms. Data from previously affected countries show that children are typically more prone to severe disease than adolescents and adults. There have been a small number of children with monkeypox in the current outbreak. Some children have been exposed to the virus at home from parents, caregivers, or other family members through close contact. Other children are adolescents who have engaged in sexual activity with someone with monkeypox.

Tôi cần làm gì nếu con tôi có các triệu chứng nghi ngờ là bệnh đậu mùa khỉ?

Nốt ban của bệnh đậu mùa khỉ có thể giống các bệnh thông thường khác ở trẻ em như bệnh thủy đậu và các bệnh do vi rút gây ra. Nếu con bạn có các triệu chứng nghi ngờ bệnh đậu mùa khỉ, cần chủ động liên hệ cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời. Nhân viên y tế sẽ hỗ trợ làm xét nghiệm và cung cấp chăm sóc cần thiết khác.

Trẻ em có thể có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ nặng hơn so với người lớn. Trẻ cần được theo dõi chặt chẽ cho tới khi khỏi hẳn để chắc chắn trong trường hợp cần chăm sóc thêm. Nhân viên y tế phụ trách theo dõi trẻ sẽ tư vấn xem trẻ có cần được chăm sóc và điều trị tại cơ sở y tế hay không. Trong trường hợp này, cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ khỏe mạnh và có nguy cơ thấp mắc bệnh đậu mùa khỉ sẽ được phép cách li cùng trẻ.

What should I do if a child in my care has symptoms that could be monkeypox?

The monkeypox rash can at first resemble other common childhood illnesses, such as chickenpox and other viral infections. If a child you are caring for has symptoms that could be monkeypox, seek advice from a healthcare provider. They will help to get them tested, and to access the care they need.

Children may be at greater risk of severe monkeypox than adults. They should be closely monitored until they have recovered in case they need additional care. A health worker responsible for the child may advise that they are cared for in a health facility. In this situation, a parent or caregiver who is healthy and at low risk of monkeypox will be allowed to isolate with them.

Nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ trong quá trình mang thai như thế nào?

Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ trong quá trình mang thai, và cách thức vi rút lây nhiễm sang thai nhi hoặc trẻ sơ sinh trong và sau sinh hoặc trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ. Thông tin hiện có cho thấy việc để nhiễm bệnh đậu mùa khỉ trong thai kỳ có thể gây nguy hiểm cho thai nhi.

Nếu bạn đang mang thai, cần tránh tiếp xúc gần với bất kỳ ai mắc bệnh đậu mùa khỉ. Bất cứ ai tiếp xúc gần với người bệnh đều có thể bị nhiễm bệnh cho dù họ là ai.

Nếu bạn thấy mình đã bị phơi nhiễm hoặc đang có các triệu chứng nghi ngờ bệnh đậu mùa khỉ, cần chủ động liên lạc cơ sở y tế gần nhất. Cơ sở y tế sẽ hỗ trợ bạn xét nghiệm và cung cấp chăm sóc cần thiết.

What are the risks of monkeypox during pregnancy?

More research is needed to better understand the risks of monkeypox during pregnancy, and how the virus can be passed to the fetus in the womb or to the newborn during or after birth or while breastfeeding. Available information suggests that contracting monkeypox during pregnancy can be dangerous for the fetus.

If you are pregnant, avoid close contact with anyone who has monkeypox. Anyone who has close contact with someone who is infectious can get monkeypox, regardless of who they are.

If you think you have been exposed to or are showing symptoms that could be monkeypox, contact your healthcare provider. They will help you get tested and access the care you need.

Tôi vẫn tiếp tục cho con bú sữa mẹ khi đã chẩn đoán là mắc bệnh đậu mùa khỉ chứ?

Nếu bạn đã khẳng định hoặc nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ và hiện đang nuôi con bằng sữa mẹ, cần chủ động liên lạc với cơ sở y tế để được tư vấn. Cơ sở y tế sẽ đánh giá nguy cơ lây truyền bệnh đậu mùa khỉ cũng như nguy cơ của việc tạm ngừng cho con bú sữa mẹ. Trường hợp bạn vẫn tiếp tục cho con bú sữa mẹ và tiếp xúc gần, nhân viên y tế sẽ tư vấn cho bạn cách giảm nguy cơ bằng các biện pháp phòng bệnh như che vùng cơ thể có tổn thương và đeo khẩu trang để giảm lây truyền vi rút. Cần cân nhắc hài hòa giữa nguy cơ mắc bệnh với sang chấn tâm lý ở người mẹ khi phải tạm ngưng cho con bú sữa mẹ và tiếp xúc gần giữa cha mẹ và con. Vẫn chưa biết rõ liệu vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền từ mẹ sang con qua đường bú sữa mẹ hay không. Đây là lĩnh vực cần nghiên cứu thêm.

Can I continue to breastfeed if I have been diagnosed with monkeypox?

If you have confirmed or suspected monkeypox and you are breastfeeding, talk to your healthcare provider for advice. They will assess the risk of transmitting monkeypox as well as the risk of withholding breastfeeding to your infant. If it is possible for you to continue to breastfeed and have close contact, they will advise you on how to reduce the risk by taking measures such as covering your sores and wearing a mask to reduce the risk of passing on the virus. The risk of infection will need to be carefully balanced with the potential harm and distress caused by interrupting breastfeeding and close contact between parent and child. It is not yet known whether the monkeypox virus can be spread from parent to child through breastmilk; this is an area in need of further study.

Tại sao bệnh này lại có tên gọi là “đậu mùa khỉ”?

Bệnh này được gọi là bệnh đậu mùa khỉ bởi vì bệnh được phát hiện đầu tiên ở đàn khỉ được bắt giữ cho mục đích nghiên cứu năm 1958. Bệnh sau đó được phát hiện ở người năm 1970.

Why is this disease called “monkeypox”?

The disease is called monkeypox because it was first identified in colonies of monkeys kept for research in 1958. It was only later detected in humans in 1970. Consultations with experts are ongoing around whether the disease will be renamed.

Vi rút gây bệnh đậu mùa khỉ có lây truyền qua đường truyền máu không?

Bạn không được hiến máu khi cảm thấy không khỏe. Nếu có lịch hiến máu, cần tự đánh giá sức khỏe của mình và theo dõi các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ và hẹn lịch khác nếu bạn cảm thấy không khỏe.

Quy trình hiến máu chặt chẽ. Người hiến máu sẽ được hỏi về sức khỏe nói chung và xem hiện tại họ có các triệu chứng bệnh nào không. Quy trình này được thực hiện nhằm giảm nguy cơ người mắc bệnh truyền nhiễm đi hiến máu.

Chưa có báo cáo nào về việc bệnh đậu mùa khỉ lây truyền qua đường truyền máu.

Can the monkeypox virus be spread through a blood transfusion?

You should never donate blood when feeling unwell. If you have an appointment to give blood, self-assess your health and monitor any symptoms of monkeypox and reschedule your appointment if you don’t feel well.

There are strict protocols in place for when people can give blood. The prospective donor is asked questions about how they feel, and any symptoms they are currently experiencing. This is done to reduce the risk of anyone with an infectious disease giving blood.

There have not been any reports of monkeypox spreading through blood transfusions.

Việc bị mắc bệnh thủy đậu trước đây có giúp bảo vệ trước bệnh đậu mùa khỉ không?

Bệnh thủy đậu là do một loại vi rút khác gây ra (vi rút varicella). Việc bị mắc bệnh thủy đậu trước đây không giúp bảo vệ trước bệnh đậu mùa khỉ (do vi rút đậu mùa khỉ gây ra – đó là vi rút họ orthopox).

Does past exposure to chickenpox provide any protection against monkeypox?

Chickenpox is caused by a different virus (the varicella virus). Past exposure to chickenpox does not provide protection against monkeypox (caused by the monkeypox virus, which is an orthopoxvirus).

Có xét nghiệm nào để kiểm tra xem tôi đã từng mắc bệnh đậu mùa hay chưa không?

Có nhiều xét nghiệm có thể phát hiện xem bạn có kháng thể chống lại vi rút orthopox hay không (họ vi rút của bệnh đậu mùa khỉ). Các xét nghiệm này có thể giúp khẳng định xem bạn đã được tiêm phòng bệnh đậu mùa hay đậu mùa khỉ, hay đã bị phơi nhiễm với vi rút orthopox trước đây hay không. Tuy nhiên, các xét nghiệm không giúp xác định được là bạn đã có kháng thể từ vắc xin, hay do phơi nhiễm với bệnh đậu mùa khỉ, hay với một vi rút khác thuộc họ orthopox hay không. Vì lý do này, các xét nghiệm kháng thể không thường được sử dụng để xét nghiệm tình trạng phơi nhiễm với bệnh đậu mùa khỉ trước đây, hay để chẩn đoán một ca nghi mắc.

Is there a test to check whether I have had monkeypox in the past?

There are tests available that detect whether you have antibodies to orthopoxviruses (the family of viruses that monkeypox belongs to). These tests can help to confirm whether you have been vaccinated against smallpox or monkeypox or exposed to an orthopoxvirus in the past. However, the tests cannot specify whether it was a vaccine, the monkeypox virus or another orthopoxvirus that you were exposed to in the past. For this reason, antibody tests are not often used to test for previous monkeypox exposure or diagnosis of a suspected new case.

Tại sao bệnh đậu mùa khỉ được công bố là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế?

Ngày 23 tháng 7 năm 2022, Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus đã tuyên bố đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ ở nhiều quốc gia là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế (PHEIC). Việc tuyên bố PHEIC là mức cảnh báo cao nhất về sức khỏe cộng đồng toàn cầu theo Điều lệ Y tế Quốc tế, và có thể tăng cường sự phối hợp, hợp tác và đoàn kết toàn cầu.

Hành động ứng phó phối hợp có thể ngăn chặn sự lây truyền và bảo vệ các nhóm dân số dễ bị tổn thương. Tổng Giám đốc WHO cũng đưa ra các Khuyến nghị tạm thời nhằm giúp các nước chống lại sự bùng phát và kiểm soát đậu mùa khỉ. Toàn bộ tuyên bố của Tổng giám đốc có thể được tìm thấy tại đây và các khuyến nghị được nêu tại đây.

Kể từ khi đợt bùng phát bắt đầu lan rộng vào đầu tháng 5 năm 2022, WHO đã nghiêm túc xem xét tình huống bất thường này, nhanh chóng ban hành hướng dẫn y tế công cộng và lâm sàng, tích cực cung cấp thông tin cập nhật đến cộng đồng và triệu tập hàng trăm nhà khoa học và nhà nghiên cứu để đẩy nhanh nghiên cứu về bệnh đậu mùa khỉ và tiềm năng để xây dựng và phát triển các công cụ chẩn đoán, vắc xin và phương pháp điều trị mới.

Why was monkeypox declared a public health emergency of international concern?

The Director-General of WHO Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus declared on 23 July 2022 that the multi-country outbreak of monkeypox is a public health emergency of international concern (PHEIC). Declaring a PHEIC constitutes the highest level of global public health alert under the International Health Regulations, and can enhance coordination, cooperation and global solidarity.

A coordinated response can stop transmission and protect vulnerable groups. The Director-General also issued Temporary Recommendations to help countries fight the outbreak and bring it under control. The Director-General’s full statement can be found here and recommendations are outlined here.

Since the outbreak began to expand in early May 2022, WHO has taken this extraordinary situation very seriously, rapidly issuing public health and clinical guidance, engaging with communities actively and convening hundreds of scientists and researchers to speed up research and development on monkeypox and the potential for new diagnostics, vaccines and treatments to be developed.

Trước đây tôi đã bị mắc bệnh đậu mùa khỉ. Tôi có thể bị mắc lại không?

Hiểu biết của chúng ta về khả năng miễn dịch sau nhiễm bệnh đậu mùa khỉ kéo dài bao lâu vẫn còn hạn chế. Chúng ta chưa hiểu rõ việc nhiễm bệnh đậu mùa khỉ trước đây có tạo ra miễn dịch với bệnh này trong tương lai hay không, và nếu có thì miễn dịch đó kéo dài trong bao lâu. Ngay cả khi bạn đã bị bệnh đậu mùa khỉ trước đây, bạn vẫn cần thực hiện mọi biện pháp phòng bệnh để tránh bị tái nhiễm bệnh.

Nếu bạn đã bị mắc bệnh đậu mùa khỉ trước đây, và có ai đó trong gia đình hiện mắc bệnh này, bạn có thể bảo vệ những người khác bằng cách hãy là người chăm sóc cho người bệnh bởi vì có nhiều khả năng là bạn đã có miễn dịch hơn so với những người khác. Tuy nhiên, bạn vẫn cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh để tránh bị nhiễm bệnh.

I’ve had monkeypox in the past. Can I catch it again?

Our understanding of how long immunity lasts following monkeypox infection is currently limited. We do not yet have a clear understanding whether a previous monkeypox infection gives you immunity against future infections and if so, for how long. There have been some cases of second infections reported. Even if you have had monkeypox in the past, you should be doing everything you can to avoid getting re-infected.

If you have had monkeypox in the past and someone in your household has it now, you can protect others by being the designated caregiver, as you are more likely to have some immunity than others are. However, you should still take all precautions to avoid becoming infected.