Giới thiệu
Bệnh tim bẩm sinh là một trong những dị tật bẩm sinh thường gặp, chiếm tỷ lệ 8-10/1000 trẻ sinh sống và tỷ lệ bệnh này còn cao hơn ở những trường hợp thai bị sẩy. Bệnh tim bẩm sinh là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh, chiếm gần 40% tử vong sơ sinh do các dị tật bẩm sinh. Hơn nữa, những bất thường của hệ tim mạch thường có liên quan đến những bất thường của các cơ quan khác và bất thường nhiễm sắc thể.
Mặc dù đã được áp dụng phổ biến trên thế giới từ những năm 80 của thế kỷ trước, siêu âm tim mạch bào thai mới phát triển và phổ biến ở Việt Nam trong một vài năm gần đây. Tuy kết quả ban đầu của siêu âm tim mạch bào thai đã đạt được một số thành tựu nhưng tỷ lệ sai sót trong chẩn đoán cũng như định hướng cho tiên lượng còn rất nhiều hạn chế.
Hiện nay đã có các khóa học siêu âm tim thai ở Viện Tim HCM, BV Từ Dũ, BV Nhi TW, BV Phụ sản TW, tuy nhiên vẫn chưa được cập nhật với phần đông các bác sĩ thực hiện siêu âm thai. Mặt khác, siêu âm tim thai chi tiết vẫn chỉ có các trung tâm ở các thành phố lớn thực hiện, còn các cơ sở khác thì các bác sĩ sản khoa, bác sĩ siêu âm thực hiện siêu âm thai và tim thai chứ không phải là các bác sĩ chuyên khoa tim mạch nhi như ở các nước phát triển.
Tài liệu siêu âm tim thai chính là tài liệu các khóa học của các cơ sở đào tạo và các chương trình CME siêu âm tim thai, siêu âm sản khoa. Sách bài bản nhất là Bệnh học tim thai giản yếu (sổ tay thực hành) do BS Đặng Ngọc Tuyên, TS Lê Kim Tuyến biên dịch từ sách nổi tiếng Fetal Cardiology Simplified: A Practical Manual của GS. Gurleen Sharland.
Một cuốn sách siêu âm tim thai nổi tiếng khác là A Practical Guide to Fetal Echocardiography: Normal and Abnormal Hearts do GS Alfred Abuhamad và GS Rabih Chaoui chủ biên. Đây là cuốn sách nổi tiếng thế giới, rất hay và vô cùng dễ hiểu, trình bày nhiều vấn đề phức tạp của tim thai với cách dễ tiếp cận nhất.
Chúng tôi giới thiệu bản dịch Hướng dẫn thực hành siêu âm tim thai (A Practical Guide to Fetal Echocardiography: Normal and Abnormal Hearts), người dịch BS Sơn Lâm, hiệu chỉnh BS Nguyễn Văn Thụy, Nhóm Siêu âm Tim thai Đà Nẵng. Các phần dịch được chia làm các chương theo nội dung sách, định dạng theo sách gốc để bạn đọc dễ tham khảo và đối chiếu.
Đây là một nguồn tham khảo quan trọng tạo nền tảng cho các bác sĩ thực hành siêu âm chẩn đoán và tư vấn chính xác các bệnh tim bẩm sinh.
Sách A Practical Guide to Fetal Echocardiography: Normal and Abnormal Hearts
- Tiêu đề: A Practical Guide to Fetal Echocardiography: Normal and Abnormal Hearts
- Tác giả: Alfred Abuhamad, Rabih Chaoui
- Ấn bản: lần 3
- Năm xuất bản: 2016
- Nhà xuất bản: Wolters Kluwer
- Người dịch: BS Sơn Lâm
- Hiệu chỉnh: BS Nguyễn Văn Thụy
- Nhóm Siêu âm Tim thai Đà Nẵng
Tác giả Alfred Abuhamad
Giáo sư Abuhamad Z. Alfred, đến từ Eastern Virginia Medical School Norfolk, Virginia. Ông nguyên là chủ tich của hội y học mẹ và thai (Immediate past president Society of Maternal-Fetal Medicine- SMFM), nguyên chủ tịch hội siêu âm Hoa kì (past president of American Institute for Ultrasound in Medicine -AIUM), ông cũng là thành viên danh dự hội siêu âm sản phụ khoa thế giới (Honorary Member, Outreach Committee- ISUOG).
Ông là tác giả chính của cuốn sách nổi tiếng Ultrasound in Obstetrics and Gynecology: A Practical Approach (Tiếp cận thực hành siêu âm sản phụ khoa), là sách gối đầu giường của các BS thực hành siêu âm sản phụ khoa trên thế giới và đã được dịch ra rất nhiều ngôn ngữ khác nhau. Ông cùng với GS Rabih Chaoui đã biên soạn ra cuốn sách A Practical Guide to Fetal Echocardiography: Normal and Abnormal Hearts (Hướng dẫn thực hành siêu âm tim thai) rất hay và vô cùng dễ hiểu đã được tái bản lần 3. Cuốn sách mới nhất của Ông xuất bản năm 2017 là First Trimester Ultrasound Diagnosis of Fetal Abnormalities (Siêu âm chẩn đoán bất thường thai trong ba tháng đầu). Ông được vinh danh ở hội nghị thường niên siêu âm sản phụ khoa thế giới lần thứ 29 tháng 10 vừa qua ở Berlin vì sự nghiệp giáo dục và cống hiến cho khoa học.
Trong chương trình VSUM 4 vào tháng 1 năm 2020 tại Đà Nẵng, GS Abuhamad Alfred sẽ là giảng viên chính của các phiên siêu âm sản phụ khoa. Nội dung từ những vấn đề cơ bản trong thực hành siêu âm sản phụ khoa cho đến những vấn đề khó như siêu âm tầm soát dị tật tim thai và những vấn đề mới hiện nay là siêu âm tầm soát dị tật thai ở quí 1 tại hội nghị VSUM 4.
Nội dung sách dịch
Sách có 33 chương, bao gồm nguyên lý kỹ thuật, kỹ thuật siêu âm, các mặt cắt cơ bản và đầy đủ các bệnh lý tim thai từ đơn giản đến phức tạp.
Với rất nhiều hình ảnh minh họa cụ thể từ sơ đồ hình vẽ, giải phẫu đến hình siêu âm thực tế giúp các bác sĩ dễ dàng hiểu và ứng dụng vào công việc thực tế.
Cuối sách có phụ lục cách đo và khoảng tham chiếu tương ứng.
Các chương sách
- Bệnh tim bẩm sinh: tỷ lệ mắc bệnh, yếu tố nguy cơ, và chiến lược dự phòng
- Hướng dẫn thực hiện siêu âm sàng lọc và siêu âm chuyên sâu tim thai
- Phôi thai học tim
- Khía cạnh di truyền của bệnh tim bẩm sinh
- Giải phẫu tim thai
- Situs thai
- Các buồng tim: mặt cắt bốn buồng và các mặt cắt trục ngắn
- Các mạch máu lớn: mặt cắt trục ngang, nghiêng, và đứng dọc
- Mặt cắt ba mạch máu-khí quản và trung thất trên
- Đánh giá hệ thống tĩnh mạch
- Tối ưu hình ảnh thang xám hai chiều trong siêu âm tim thai
- Siêu âm Doppler màu trong siêu âm tim thai
- Siêu âm Doppler xung trong siêu âm tim thai
- Chức năng tim thai
- Siêu âm ba chiều và bốn chiều trong siêu âm tim thai
- Siêu âm tim ở tuổi thai sớm
- Các thông số tim thai và khoảng tham chiếu
- Thông liên nhĩ, thông liên thất, và kênh nhĩ thất
- Tâm thất độc nhất, Tâm thất hai đường vào, Teo van ba lá kết hợp thông liên thất
- Bất thường Ebstein, Loạn sản van ba lá, Hở van ba lá
- Hẹp động mạch chủ và van động mạch chủ hai lá
- Hội chứng thiểu sản tim trái và hẹp động mạch chủ nặng
- Hẹp động mạch chủ và gián đoạn cung động mạch chủ
- Hẹp động mạc phổi, Teo động mạch phổi với vách liên thất nguyên vẹn, Co thắt ống động mạch
- Tứ chứng Fallot, Hẹp động mạch phổi với thông liên thất, Hội chứng không có van động mạch phổi
- Thân chung động mạch
- Thất phải hai đường ra
- Chuyển vị đại động mạch hoàn toàn và chuyển vị đại động mạch có sửa chữa bẩm sinh
- Cung động mạch chủ bên phải, Cung động mạch chủ đôi, Động mạch dưới đòn lạc chỗ
- Fetal Heterotaxy và Situs Inversus
- Kết nối bất thường tĩnh mạch phổi và tĩnh mạch hệ thống
- Bệnh lý cơ tim và khối u tim
- Rối loạn nhịp tim thai
- Phụ lục
- Chỉ mục
Chúng tôi sẽ lần lượt đăng tải các chương sách trong các bài viết tiếp theo.
Cám ơn BS Sơn Lâm, BS Nguyễn Văn Thụy, Nhóm Siêu âm Tim thai Đà Nẵng đã chia sẻ những kiến thức quý báu này.
HÌNH ẢNH Y KHOA./.
Xem thêm:
- Tài liệu Khóa học Siêu âm Tim thai, Viện Tim
- [Video] Hội thảo Siêu âm Tim thai nâng cao, GS Mark Sklansky
- [Video] Siêu âm tầm soát tim thai, Bs Trọng
- [Video] Siêu âm tim thai, TS Lê Kim Tuyến
- [Video] Các bệnh tim bẩm sinh thường gặp trong bào thai, TS Lê Kim Tuyến
- [Video] Tham vấn sản phụ có thai bệnh tim bẩm sinh, TS Lê Kim Tuyến
Trang web đang upload liên tục các video bài giảng và tài liệu chẩn đoán hình ảnh. Để nhận được thông báo về các bài viết mới nhất, vui lòng đăng ký tại Form nhận bản tin và theo dõi tại kênh Youtube